فلسفه اخلاق لویناس در نگاه دریدا

thesis
abstract

الف: موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): در این رساله ضمن بررسی اجمالی اندیشه های امانوئل لویناس به خوانش مقاله ی طولانی «خشونت و متافیزیک» نوشته ی ژاک دریدا می پردازیم، که نگاهی ژرف تر به استلزامات تفکر بدیع لویناس درباب امر اخلاقی را میسر می کند. نقد دریدا بر فلسفه ی اخلاق لویناس که ناظر بر جنبه های ناپیدا و لوازم و نتایج ناخواسته ی فلسفه ی اوست، گامی موثر در پیشبرد پروسه ی لویناس و تنقیح آن است. لویناس در حکمی غریب اعلام می دارد اخلاق فلسفه ی اولی است و نه هستی شناسی. او همچون بسیاری از فیلسوفان پس از نیچه، در پی گریز از محدودیت های سوژه گرایی در تفکر غربی ست. لویناس سوژه گرایی را بنیان جنگ با دیگری می داند و در این میان بر هایدگر خرده می گیرد که هستی شناسی ابزارِ مناسبی برای غلبه بر متافیزیک غربی، که اساسش بر سوژه محوری و خودگرایی ست، نیست. لویناس با تکیه بر اخلاق می کوشد تا بر این متافیزیک که همه چیز را در قیاس با «خود» و بر اساس تمامیتِ هویتِ «من» درک می کند فائق آید. دریدا به واسازی نظریات اخلاقی لویناس می پردازد، او برآن است که «بیرون» همان «درون» است و اساساً هیچ جایی در بیرون برای تفکر وجود ندارد، در واقع نمی توان قائل به یک «بیرون» برای سنت اروپایی شد چرا که در نهایت هر اندیشه ی متعارض با آن در دام استعاره پردازی های آن می افتد و به حیطه ی متافیزیکِ آن درمی غلتد. لویناس در پیِ رهایی از سلطه سنت یونانیِ «امرهمان» و «فرد» است، اما تفکر خود او نیز سرانجام خود را یک متافیزیک تعریف می کند که البته مفهومی یونانی است. ب: روش تحقیق مطالعه ی آثار اصلی و مهم دریدا و لویناس، برای درک کلیت نظری و فلسفه ورزی این دو فیلسوف. ترجمه مقالات و شرح های انگلیسی درمورد مقاله ی خشونت و متافیزیک. رجوع به متون متفکرانی که دریدا در مقاله ی خود مورد مداقه قرار می دهد، به ویژه آثار افلاطون، هایدگر و هوسرل، مطالعه ی آثار نیچه، کریچلی، رورتی، بدیو و غیره برای دست یافتن به فهمی بهتر از نظریات دریدا، سعی در تبیین و تحلیل موضوع مورد بحث و توجه به ارتباطات و پیوستگی موضوعات مطرح شده در این آثار. ج: نتیجه گیری و پیشنهادها: باید پیش از اظهار نظر درباره ی متفکران غربی از جمله دریدا، و فهم کلی آنها با قرار دادن شان زیر چارچوبی کلی همچون پست مدرنیست یا پساساختارگرا، آثارشان را با دقت و سخت کوشی خواند. خواندن خلاقانه تنها راه برای فلسفه ورزی است. ما نیز در جامعه ی خود و در دانشکده های فلسفه به جای انتخاب های جهت مند باید خواندن خلاقانه و صبورانه را اشاعه دهیم. تفکری پیش از خواندن وجود ندارد که بخواهیم از تفکرِ خودمان یا تفکرِ آن ها سخن بگوییم. مطالعه ی آثار دریدا ما را با نمونه ای از این خوانش خلاقانه آشنا می کند که از مرزهای تفکرِ آگاهانه و موجود فراروی می کند، و تفکر چیست جز همین فراروی؟

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

رابطه « اخلاق» و «الهیات» در فلسفه ایمانوئل لویناس

این مقاله به تحلیل رابطه اخلاق و الهیات در تفکر لویناس می پردازد. لویناس با مطرح کردن مساله «همان» و «دیگری» در فلسفه خود، اخلاق را پایه فلسفه اولی یا الهیات خویش قرار می دهد. او با تفسیری غیر هستی شناختی از خدا و تلقی خدا به عنوان «دیگری مطلق»، ذهنیت انسان و تصور نامتناهی  را شالوده اخلاق می سازد و الهیات را  وارد عرصه اخلاق می کند. به زعم این فیلسوف الهیات باید از بستر رابطه چهره به چهره انسا...

full text

آیا اخلاق لویناس یک اخلاق پست‌مدرن است؟

در این مقاله سعی شده است با معرفی اخلاق لویناس رگه‌های پست‌مدرنیستی اخلاق وی نشان داده شود. ابتدا توصیفی از ماهیت اخلاق پست‌مدرن ارائه شده تا با شناخت عناصر این نوع اخلاق شباهت و تفاوت بین اخلاق پست‌مدرن و اخلاق لویناس عیان گردد. لویناس اخلاق خودمحور غرب را به باد انتقاد گرفت و آن را بر پایه‌ی مفاهیمی مثل «دیگری»، «مسئولیت»، «آزادی»، «چهره» و غیره پایه‌ریزی کرد. همچنین وی تفسیر غیر عقل‌گرایانه ...

full text

سوبژکتیوته اخلاق: نیچه و لویناس

نیچه و لویناس از برجسته‌ترین فیلسوفان معاصر هستند که بر ضرورت گذر از سوبژکتیویسم عقلانی تأکید کرده‌اند. آن‌ها به دنبال تلاش برای اندیشة دوباره در باب معنای اخلاق در جهانی بودند که نه دین و نه فلسفه‌های اخلاقی دیگر نمی‌توانستند مراجع یقینی و محکمی را برای بحران انسان معاصر ایجاد کنند. لویناس و نیچه هر دو در تلاش برای معنای سوبژکتیویته بینش‌های مختلفی را ارائه کرده-اند. تلاش آن‌ها در یافتن معنای ...

full text

فلسفه سیاسی دریدا

پی فکنی مکتبی فلسفی است که با نقد خود گرایی و دیگر ستیزی سنت اندیشه ی فلسفی،که در تقابلات دو تایی متافیزیکی ظهور می یابد، در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دمکراسی بر می آید. گام نخست برای چنین مقصودی پی فکنی خاستگاه این دیگر ستیزی،یعنی تفکر متافیزیکی است. تفکر متافیزیکی که دریدا از آن به متافیزیک حضور یاد می کند،عرصه ی پیدایش خودمحوری و قوم محوریِ راه یافته به سیاست است.در...

15 صفحه اول

استعاره و فلسفه نزد دریدا و ریکور

دریدا در «اسطوره‌شناسی سفید» به نقش استعاره در متون فلسفی و اینکه فلسفه چطور به استعاره پرداخته توجه کرده است. از نظر وی وقتی فیلسوفان استعاره را تعریف می‌کنند، آن را به استعارۀ اسمی فرومی‌کاهند، و این نشان می‌دهد که آن­ها تلاش کرده‌اند تا استعاره را تابع مفهوم سازند؛ اما دریدا تقابل مفهوم به عنوان عنصر فلسفه و استعاره به عنوان عنصر ادبیات را نمی پذیرد، و نشان می دهد که مفهوم و تمام مفاهیم فلسف...

full text

مسئولیت در برابر مرگ دیگری: بنیاد سوژه در فلسفه لویناس

مفهوم دیگری در فلسفه لویناس به مفاهیم دیگر او هویت می بخشد. وی با نقدی معرفت شناختی - هستی شناختی، تمامیت سوژه و کلیت دیگری را به پرسش می گیرد. به زعم لویناس دیگری امکان نفی تمامیت سوژه و امکان تعالی سوژه در فراروی از هویت ایستای خود است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نسبت سوژه با دیگری نسبتی معرفت شناختی - هستی شناختی نبوده بلکه از بنیان، نسبتی اخلاقی است. سوژه در مجاورت دیگری شکل می گیرد. م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023